Anna Wnuk
Upływający czas i uwarunkowania historyczne zatarły pamięć o wielu ważnych wydarzeniach i postaciach, które mogą być chlubą dla naszego regionu.
Jedną z takich osób jest Adam Piasecki, który urodził się w dniu 10 marca 1898 r. w Popkowicach, jako syn właścicieli majątku ziemskiego Antoniego Piaseckiego i Jadwigi z Zarzyckich. Po wstępnej edukacji w domu rodzinnym, uczył się w gimnazjum w Warszawie. Ukończył studia rolnicze oraz prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, uzyskując stopień naukowy doktora praw, a następnie został absolwentem studiów ekonomicznych na uniwersytecie w Poznaniu1. Studiował również przez dwa lata w Paryżu.
Kiedy pojawiła się nadzieja na odzyskanie niepodległości, wstąpił do Legionów Polskich, a następnie został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1918 r. służył w Legii Akademickiej Krakowskiej i walczył pod Lwowem.
Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a za zasługi wojskowe został odznaczony: „Gwiazdą Przemyśla”, orderem Orląt Lwowskich i Krzyżem Walecznych2.
Adam Piasecki z zawodu był publicystą3. W latach 1929–1930 pełnił obowiązki redaktora „Dnia Polskiego”. Był też autorem artykułów w innych czasopismach. Napisał książki: La France et la Pologne aprés Locarno (Paris 1926), O chrześcijańskiej demokracji we Francji i O parlamentaryzmie Trzeciej Republiki (1928), Zmiana ustroju a mocarstwowe stanowisko Polski (1928), O kryteriach oceny projektu konstytucji (1929)4.
W latach 1922–1924 pełnił funkcję sekretarza osobistego marszałka Senatu, Wojciecha Trąmpczyńskiego. Był też działaczem Chrześcijańskiego Stronnictwa Rolniczego5.
Na posła kandydował z Klubu Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, a został wybrany z listy nr 1, okręg nr 4. W skład tego okręgu wyborczego wchodziły powiaty: Ostrów, Bielsk i Wysokie Mazowieckie6.
Jego poselskie ślubowanie odbyło się 27 marca 1928 r. na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu. Wykluczony został z grona parlamentarzystów w dniu 28 lutego 1930 r.
Przemawiał w Sejmie kilkakrotnie:
– 4 czerwca 1928 r. w dyskusji nad preliminarzem budżetowym Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na rok 1928/1929,
– 6 listopada 1928 r. w sprawie formalnej,
– 23 listopada 1928 r. w dyskusji nad ustawą o zmianie niektórych przepisów ustawy o uwłaszczeniu czynszowników, wolnych ludzi i długoletnich dzierżawców na obszarach województw wschodnich oraz nad wnioskiem Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów w sprawie nowelizacji ustawy z dnia 20 czerwca 1924 r. o uwłaszczeniu czynszowników, wolnych ludzi i długoletnich dzierżawców,
– 15 stycznia 1929 r. jako sprawozdawca wniosku Sławka w sprawie rewizji konstytucji i dodatkowego regulaminu w związku z rewizją konstytucji,
– 22 stycznia 1929 r. w replice,
– 25 marca 1929 r. jako sprawozdawca mniejszości Komisji Konstytucyjnej o wniosku Sławka w sprawie toku prac Komisji Konstytucyjnej nad rewizją konstytucji7.
W pracy parlamentarnej Adam Piasecki współpracował z Felicjanem Lechnickim oraz Zdzisławem Lechnickim, których matka, Maria Lechnicka z Hemplów, pochodziła ze Skorczyc, sąsiadujących z Popkowicami. Zdzisław Lechnicki był wiceprezesem prezydium Klubu Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, a Piasecki pełnił w prezydium funkcję sekretarza8. Piasecki pracował w komisji konstytucyjnej9 oraz regulaminowej i nietykalności poselskiej10.
Od 1932 r. aż do śmierci Adam Piasecki pełnił obowiązki dyrektora Biura Senatu. Od września 1933 r. był sekretarzem Obywatelskiego Komitetu Pożyczki Narodowej11.
Adam Piasecki zmarł w szpitalu w Otwocku 16 lipca 1938 r. w wieku 40 lat12. Odznaczony został Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski13. W dniu 26 lipca 1938 r., na posiedzeniu Senatu, marszałek wygłosił mowę pożegnalną ku czci Adama Piaseckiego:
„Wysoka Izbo! (Wszyscy obecni na sali wstają). W dniu 16 lipca zmarł w Otwocku po ciężkich cierpieniach dyrektor Biura Senatu śp. Adam Piasecki.
Jako słuchacz prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego przerywa w 1918 r. studia, by jako żołnierz bronić granic zagrożonej ze wszystkich stron Rzeczypospolitej.
Powraca na ławę uniwersytecką, dobrze spełniwszy obowiązek żołnierski z Krzyżem Walecznych na piersiach, z ciężko szarpniętym w kampanii zimowej zdrowiem. Ma niezłomną wolę poświęcić się służbie publicznej, czuje, że to jest jego powołaniem, potrzebą jego umysłu. Jest posłem na sejm w latach 1928–1930. Obok pracy parlamentarnej oddaje się z zapałem publicystyce, badaniu zagadnień ustrojowych.
W pracach nad nową konstytucją bierze od początku żywy i twórczy udział. Walczy o nią słowem i piórem jako znawca prawa publicznego i pierwszorzędny pisarz polityczny. Zagraniczną literaturę naukową informuje stale i gruntownie o polskich pracach ustawodawczych.
Powołany na dyrektora Biura Senatu w r. 1932, pozostaje na tym stanowisku do końca życia. Panowie senatorowie znają z bliska wartość jego pracy, jego głębokie przywiązanie do naszej instytucji.
Wysoka Izbo! Zgasł człowiek niepospolitego umysłu i charakteru, oddany niepodzielnie służbie publicznej.
Cześć jego pamięci!”14.
Adam Piasecki był ostatnim w linii męskiej właścicielem majątku Popkowice. W testamencie przekazał dobra siostrze Jadwidze Piaseckiej. Pochowany został w grobie rodzinnym w kaplicy kopcowej na cmentarzu w Popkowicach15.
Cicha i skromna postać bohatera, prawnika, publicysty oraz parlamentarzysty Drugiej Rzeczypospolitej niech będzie dobrym przykładem dla potomnych.
Przypisy:
1 Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. IV, opr. Piotr Majewski, Warszawa 2009, s. 353.
2 Zarys historii majątku ziemskiego Popkowice Przedkościelne oraz rodu Piaseckich z nim związanych, oprac. Jadwiga z Piaseckich Galińska 1990 r.; T. i K. Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–1933, Poznań 1928, s. 22.
3 Archiwum Sejmu, Skład osobowy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 maja 1930 r., s. 26.
4 Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej..., dz. cyt., s. 353.
5 T. i K. Rzepeccy, dz. cyt., s. 22.
6 Archiwum Sejmu, Skład osobowy Sejmu..., dz. cyt., s. 46.
7 Archiwum Sejmu, Skorowidz do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej od 27 marca 1928 r. do 29 marca 1930 r., s. 221.
8 Archiwum Sejmu, Skład osobowy Sejmu..., dz. cyt., s. 39.
9 T. i K. Rzepeccy, dz. cyt., s. 204.
10 Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej..., dz. cyt., s. 353.
11 Tamże.
12 Archiwum Sejmu, Opis zupełny aktu zgonu, wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w Otwocku.
13 Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej..., dz. cyt., s. 353.
14 Archiwum Sejmu, Sprawozdanie stenograficzne z 54. posiedzenia Senatu w dniu 26 lipca 1939 r., łam 3.
15 Zarys historii majątku ziemskiego Popkowice..., dz. cyt.
fot. Adam Piasecki przy pracy
fot. Adam Piasecki z siostrami Jadwigą i Wandą na polowaniu w Popkowicach
Grobowiec rodziny Piaseckich na cmentarzu w Popkowicach