Głos Ziemi Urzędowskiej 2010




Anna Wnuk

Szlachetny dar, który od 150 lat kształtuje młode umysły

W dniu 24 maja 2009 r. odbyły się obchody 150-lecia utworzenia Szkoły Podstawowej w Ostrowie oraz uroczystość nadania tej placówce imienia Wacława Rafalskiego.

Początki tej instytucji edukacyjnej sięgają roku 1858, kiedy Andrzej Mazurkiewicz, bratanek posła na Sejm Królestwa Kongresowego, właściciel wsi Ostrów utworzył szkołę elementarną jednoklasową, przeznaczając fundusze na jej utrzymanie oraz wybudowane własnym sumptem pomieszczenia. W większej części budynku, od strony zachodniej, uczyły się dzieci, natomiast w mniejszej, od strony wschodniej, znajdował się przytułek dla starców.

Mimo ogromnych zniszczeń, jakie przyniosły działania I wojny światowej w Ostrowie i okolicy, stary budynek szkolny ocalał, a klasa, pokój nauczycielski i kuchnia zostały zajęte przez pogorzelców. Austriackie władze okupacyjne, za pośrednictwem inspektora szkolnego Podhalicza, wskrzesiły w 1916 r. naukę szkolną w Ostrowie. Na stanowisku nauczyciela zatrudniono Wacława Rafalskiego, który został później kierownikiem szkoły. Przy poparciu Leona Hempla, w tym trudnym okresie zorganizował Koło Młodzieży, w którym najbardziej rozwijała się scena teatralna. Co roku urządzano kilka przedstawień amatorskich, które przynosiły zyski. Przy wsparciu Antoniego Piaseckiego, prezesa Koła Macierzy Szkolnej w Popkowicach, za uzyskane środki zakupiono 270 tomów książek do biblioteki.

W 1927 r. rodzina Mazurkiewiczów przekazała działkę pod budowę nowej szkoły w Ostrowie.

11 listopada 1928 r., podczas uroczystych obchodów dziesięciolecia odzyskania niepodległości, poświęcono kamień węgielny pod gmach 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Ostrowie. Nowy budynek został oddany do użytku w marcu 1933 r.

Zorganizowanie w dniu 24 maja 2009 r. jubileuszu szkoły i nadania jej imienia było następstwem uchwały Rady Gminy Wilkołaz z dnia 10 lipca 2008 r. Obchody rozpoczęły się mszą św. w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Popkowicach w intencji założycieli, dobroczyńców, pracowników i uczniów szkoły. Dalsza część uroczystości, z udziałem rodziny patrona Wacława Rafalskiego, władz samorządowych, absolwentów oraz społeczności lokalnej, odbyła się przed budynkiem szkolnym. Ważnym punktem była część artystyczna w wykonaniu dzieci z klas IV–VI pod kierunkiem pani Elżbiety Bednary oraz przemówienia gospodarzy i gości. Po części oficjalnej można było obejrzeć ciekawe ekspozycje ilustrujące dzieje Ostrowa, wpisać się do księgi pamiątkowej oraz uczestniczyć w bankiecie przygotowanym przez Radę Rodziców oraz sponsorów.

Patronem szkoły został człowiek wywodzący się ze środowiska lokalnego, który swoje życie poświęcił edukacji i rodzinnej miejscowości. Urodził się 11 lutego 1895 r. w Ostrowie i ukończył tu szkołę powszechną. Następnie kształcił się w szkole średniej w Lublinie, a potem studiował w Petersburgu. Do rodzinnej miejscowości powrócił w 1916 r. i podjął pracę w jednoklasowej szkole powszechnej, a od 1919 r. został kierownikiem rozszerzonej, już dwuklasowej, placówki. Od 1928 r. działał w Komitecie Budowy 7-klasowej Szkoły Powszechnej. W okresie II wojny światowej został przeniesiony do pracy w Ratoszynie, skąd powrócił do Ostrowa w 1954 r. Trzy lata później założył tu Szkołę Rolniczą i przyczynił się do powstania w 1963 r. Szkoły Wieczorowej dla Dorosłych. Z powodu trudności lokalowych podjął starania o rozbudowę szkoły o skrzydło wschodnie. Interesował się życiem wsi i dostrzegał potrzeby środowiska. Był jednym z założycieli Ochotniczej Straży Pożarnej w Ostrowie i angażował się w budowę remizy strażackiej oraz Ośrodka Zdrowia w Popkowicach. W 1971 r. przeszedł na emeryturę, a w trzy lata później zmarł. Spoczywa na cmentarzu w Popkowicach.

Dzieło szerzenia oświaty zapoczątkowane przez Andrzeja Mazurkiewicza, właściciela Ostrowa, przetrwało trudne momenty i do dzisiaj kształci kolejne pokolenia. Dzięki niezwykłym nauczycielom, wśród których był obecny patron Wacław Rafalski, szkoła miała swą niepowtarzalną atmosferę i wysoki poziom nauczania. Spełniała też ważną funkcję kulturotwórczą w środowisku i ciągle jest ważnym ogniskiem szerzenia wiedzy.




Dokument potwierdzający przekazanie działki pod budowę szkoły przez spadkobierców Andrzeja Mazurkiewicza. Dokument udostępniony przez Andrzeja Węglińskiego, wnuka Marii z Mazurkiewiczów Węglińskiej