Głos Ziemi Urzędowskiej 2009


 Tadeusz Gruchalski

Konstanty Jagiełło ps. „Kostek”

Konstanty Jagiełło urodził się w dniu 14 listopada 1914 r. w Urzędowie, na przedmieściu Mikuszewskie, w rodzinie rolniczej. Był synem Franciszka i Feliksy z Chudzickich. Miał siostrę Celinę, starszą o dwa lata. Jako 3-letnie dziecko stracił matkę, która zmarła 3 czerwca 1917 r. Osierocony mały Konstanty 4 lata dzieciństwa przeżył w Polsce jeszcze pod zaborem rosyjskim. Wychowywał się z siostrą Celiną w gronie przyrodniego rodzeństwa: Władysława, Wandy, Otylii i Stanisława z matki Seweryny z Wośkowskich. Był zdolnym dzieckiem, dobrze się uczył i chciał się uczyć. Szkołę podstawową ukończył w Urzędowie, gimnazjum w Kraśniku, a liceum w Lublinie. Dalszą naukę podjął na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych. Wybuch wojny w 1939 roku przerwał mu piąty rok studiów. Równocześnie z wykształceniem ogólnym zdobył wykształcenie wojskowe, uzyskując stopień oficerski porucznika rezerwy 8. Pułku Piechoty w Lublinie.

Konstanty nie może osobiście opisać swojej drogi życiowej, gdyż została ona przerwana jego śmiercią w Oświęcimiu.

Pamięć o bracie Kostku siostra Celina, po mężu Szyszkowska, utrwaliła tablicą, jako grób symboliczny, na grobie matki Feliksy na cmentarzu w Urzędowie. Konstanty, żyjąc w okresie międzywojennym, tj. w pokoleniu Marszałka Józefa Piłsudskiego, kształtował swoją osobowość na wartościach: „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Wybór zawodu prawniczego i wojskowego świadczy o jego woli poszanowania bytu niepodległej Polski, tak w dziedzinie ładu społeczno-moralnego, jak i bezpieczeństwa zewnętrznego.

Wojna obronna w 1939 roku przekreśliła plany życiowe Kostka, który, widząc zagrożenie utraty niepodległości Polski, jako oficer Wojska Polskiego brał udział w tej wojnie. Nie mając możliwości walki z Niemcami na otwartym froncie, podjął walkę zbrojną w podziemiu pod pseudonimem „Kostek”. Za działalność partyzancką był poszukiwany przez Niemców. Ukrywał się przez dłuższy czas w okolicznych miejscowościach poza Urzędowem. Ze względów osobistych, co pewien czas odwiedzał dom rodzinny. W dniu 26 maja 1941 r. został aresztowany przez niemiecką żandarmerię. Był więziony na Zamku w Lublinie, a następnie w obozie zagłady w Oświęcimiu pod numerem obozowym 19450, gdzie, jako więzień polityczny, został skazany na karę śmierci ze szczególnym okrucieństwem w dniu 16 grudnia 1941 r.

Aresztowanie Kostka jest przykładem planu niszczenia i zagłady inteligencji i społeczeństwa polskiego w okresie hitlerowskiej, a później stalinowskiej, okupacji.

Kostek – rodak ziemi urzędowskiej, wierny tradycjom niepodległościowym Urzędowa, zasługuje w historii na godną pamięć wśród obecnych i przyszłych pokoleń urzędowian.

Postawę patriotyczną Kostka przejął jego przyrodni brat Władysław, który, jako żołnierz Armii Krajowej, zginął w walce partyzanckiej w dniu 5 lipca 1944 r. w Owczarni.

 

Opracowano na podstawie wspomnień rodzin: Jagiełło i Cieślickich.

 

Konstanty Jagiełło

 

Arkusz ocen studenta Konstantego Jagiełło w roku akademickim 1935/1936

 Podanie o przyjęcie na studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim

 Symboliczny grób Konstantego Jagiełło na urzędowskim cmentarzu. Obok – jego zdjęcie w oświęcimskim pasiaku