Głos Ziemi Urzędowskiej 2006

Anna Wnuk

Pomnik Adama Mickiewicza w Warszawie

Mija 150. rocznica śmierci wieszcza narodowego Adama Mickiewicza

Na przełomie XIX i XX wieku dzięki prenumerowanym czasopismom: „Zorzy”, „Gazecie Świątecznej” ziemianie i nieliczni włościanie z okolic Urzędowa mieli kontakt ze słowem pisanym. Tą drogą otrzymywali wiadomości o tym, co dzieje się w różnych rejonach ziem polskich i na świecie. Czasopisma szerzyły wiedzę rolniczą, służyły oświacie oraz przyczyniały się do upowszechniania kultury. Dzięki czasopismom upowszechniał się propagowany na ich łamach wzorzec chłopskich zachowań – dobry rolnik, angażujący się jednocześnie w sprawy publiczne wsi i kraju.

Pod koniec XIX wieku, w związku ze zbliżającym się jubileuszem stulecia urodzin Mickiewicza czasopisma ogłosiły zbiórkę funduszy na wybudowanie pomnika wieszcza w Warszawie.

Wzorem innych zniewolonych rodaków również mieszkańcy regionu urzędowskiego odpowiedzieli na ten apel.

Z parafii Boby, z Wandalina złożono następujące kwoty:

ksiądz Jan Metelski 10 rubli,

ksiądz Stanisław Kucharski 3 rub.,

Piotr Furtas 10 kopiejek,

Ignacy Makoś 20 kop.,

Tomasz Kalinowski 5 kop.,

Kazimierz Pietroń 5 kop.,

Jan Morczyzna 5 kop.,

Paweł Pietroń 15 kop.,

Walenty Łakomy 10 kop.,

Szczepan Łakomy 5 kop.,

Jan Włoda 5 kop.,

Antoni Włoda 5 kop.,

Agnieszka Chyl 10 kop.,

Józef Pietroń 15 kop.,

Wawrzyniec Jurek 15 kop.,

Andrzej Rola 5 kop.,

Józef Rola 5 kop.,

Michał Kalinowski 10 kop.,

z winta 1 rub. i 50 kop.,

Razem zebrano 16 rubli i 5 kopiejek.

Także Piotr Żak z Leszczyny ogłaszał w okolicy, że są zbierane datki na pomnik wielkiego Polaka. Niestety nieliczne osoby wiedziały kim był Mickiewicz. W tej sytuacji Żak zamówił jego poezje i rozprowadził po okolicy. Wielu dopiero wówczas dowiedziało się o wieszczu i składki posypały się. Odsłonięcie pomnika zaplanowano na 24 grudnia 1898 roku. Piotr chciał zorganizować wyjazd dużej grupy na tę uroczystość, ale wielu chętnych zrezygnowało chcąc pozostać w domu w dzień wigilii. Na wyjazd dał się namówić jedynie kuzyn Żaka Antoni Żuber, a towarzyszył im Leon Hempel. W Warszawie powyższą delegacją zaopiekował się Bohdan Piasecki, u którego zamieszkali. On również zatroszczył się o bilety, aby w chwili odsłonięcia byli pod samym pomnikiem. Bohdan Piasecki urodził się 4 lutego 1864 roku w Tułkowicach. Był synem Adama Piaseckiego z Popkowic i Pauliny z Konarskich. Mimo młodego wieku był cenionym adwokatem przysięgłym w Warszawie. Przyjeżdżał niejednokrotnie do Popkowic i interesował się problemami ludzi i w razie potrzeby śpieszył z pomocą. W kościele w Popkowicach znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona jego osobie.

Uroczystość przy pomniku Mickiewicza miała niezwykle podniosły charakter. Już od godziny ósmej rano publiczność zaopatrzona w bilety, zaczęła napływać na place i ulice okalające pomnik. Na miejscu przy pomniku zebrały się osoby zaproszone przez Komitet Budowy. Przed frontem pomnika na wzniesieniu zasiadł ksiądz arcybiskup Wincenty Teofil Popiel metropolita warszawski. Orkiestra zagrała utwór Stanisława Moniuszki pt. „Modlitwa” i wówczas spadły zasłony zakrywające pomnik. Zgromadzona na sąsiednich uliczkach i przed pomnikiem publiczność odkryła w tej uroczystej chwili głowy i wiele osób płakało. Poświęcenia dokonał ks. Siemiec proboszcz parafii, na terenie której stanął pomnik.

Na uroczystość przybyła córka Mickiewicza, pani Górecka i wiele znamienitych osób z zaboru rosyjskiego, pruskiego, austriackiego, oraz z zagranicy.

Na pomniku, który był dowodem uznania dla wieszcza od wszystkich Polaków pojawił się napis: Adamowi Mickiewiczowi – Rodacy.

Możemy być dumni, że nasi pradziadowie docenili kunszt literacki Adama Mickiewicza i postanowili pielęgnować pamięć o tym wspaniałym Polaku. To dzieło starajmy się nadal kontynuować.

Wykorzystano:

„Zorza” R. 33 (1898),

Pamiętnik Piotra Żaka