Głos Ziemi Urzędowskiej 2005

Przestało bić

W pierwszych dniach marca 2000 roku we wsi Leszczyna, naprzeciwko kapliczki, po drugiej stronie drogi wiodącej z Niedrzwicy, przez Borzechów, Łopiennik i Leszczynę do Skorczyc i Urzędowa, u podnóża skarpy, pojawił się wysięk wód podziemnych. Był to pierwszy sygnał, że za parę dni rozpocznie się aktywność źródła o ciekawych właściwościach. Źródło to początkowo pojawia się w jednym miejscu, by za kilka dni objąć swoją aktywnością kilkanaście arów powierzchni. Wydatek wody wypływającej na powierzchnię można porównać z wielkością charakteryzującą wywierzyska właściwe dla zjawisk krasowych występujących w skałach wapiennych, jakie występują licznie na terenie Leszczyny i okolic. Źródło w Leszczynie pojawia się raz na określony przedział czasu, zwykle co 6–11 lat. Okres sześcioletni związany jest z latami o obfitych opadach atmosferycznych (deszczu i śniegu), zaś okres jedenastu lat wiąże się z latami suszy hydrologicznej, a więc o skąpych opadach, a także dużej ilości dni słonecznych i wietrznych. W 2000 roku pojawiło się po 11 latach braku aktywności. W efekcie wypływu wody ze źródliska powstaje obszar zalany wodą, z którego spływa ona systemem przekopanych przepustów i rowów aż do rzeki Urzędówki. Pierwotnie woda odpływała naturalnie wyżłobionym korytem, które mieszkający wzdłuż trasy spływu gospodarze przekształcili, między innymi, tworząc groble dojazdowe do zabudowań gospodarskich. Po długich okresach braku aktywności źródła i jej wznowieniu mieszkańcy ci byli niejednokrotnie zaskoczeni nagłym pojawieniem się wody i jej szybkim przyborem. W roku 2003 aktywny wypływ wody w źródlisku trwał do końcowych dni listopada, po czym powoli zmniejszał wydatek. W połowie grudnia tego roku aktywność ustała. Z relacji mieszkańców wynika, że woda ze źródła jest czysta, nie posiada żadnego charakterystycznego zapachu, jest bezbarwna i przezroczysta. Nadaje się do picia i hodowli ryb. Nie ma jednakże dokumentacji stwierdzającej jej skład chemiczny. Prawdopodobnie z uwagi na długi okres braku wypływu nie prowadzono periodycznych badań. Nie jest również znany obszar zasilania wodą tego źródła. Prawdopodobnie obejmuje on tereny płaskowyżu na wschód i północ od wsi Leszczyna, gdzie utwory kredowe znajdują się tuż pod powierzchnią terenu. Źródło należy do grupy określanej krenologicznie jako intermitujące lub lewarowe. Fakt występowania okresowo bijącego źródła jest ciekawostką przyrodniczą, na której powtórzenie się musimy znów czekać przynajmniej sześć lat.

(MC)