Głos Ziemi Urzędowskiej 2005

Prof. dr hab. Stanisława Zyta Grabowska

Jest nam niezwykle miło oznajmić, że kolejna z osób pochodzących z Urzędowa otrzymała tytuł profesora z rąk Prezydenta RP. Jest nią prof. dr hab. Stanisława Zyta Grabowska, Kierownik Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Akademii Medycznej w Białymstoku.

Przebieg pracy zawodowej

Pani Profesor jest absolwentką Oddziału Stomatologii Wydziału Lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, który ukończyła w 1971 roku. W tym samym roku podjęła pracę w Klinice Chirurgii Szczękowej Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku, gdzie uzyskała kolejne stopnie naukowe i stanowiska akademickie. W latach 1971–1973 zatrudniona była na stanowisku asystenta, w okresie 1973–1979 starszego asystenta, a od 1979 na etacie adiunkta.

Specjalizację I° w zakresie chirurgii stomatologicznej uzyskała w 1975 roku, natomiast II° w dziedzinie chirurgii szczękowej w 1979 roku.

Stopień naukowy doktora nauk medycznych uzyskała w 1978 roku a stopień doktora habilitowanego w roku 1995. Tytuł naukowy profesora nauk medycznych otrzymała 18 stycznia 2005 roku.

W latach 1992–1996 pełniła obowiązki Kierownika Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej IS Akademii Medycznej w Białymstoku. Od 1996 roku jest zatrudniona na stanowisku kierownika tej Kliniki.

Działalność naukowa

Oprócz rozpraw na stopień doktora nauk medycznych oraz doktora habilitowanego na jej dorobek naukowy składa się łącznie 169 pozycji. Dorobek ten obejmuje 73 prace (+ 4 następne przyjęte do druku),w tym 64 prace oryginalne, 9 poglądowych, 4 kazuistyczne oraz 96 doniesień zjazdowych.

W ocenie parametrycznej wartość ogólna prac opublikowanych wynosi 469 pkt. KBN i 19,368 IF.

Jest także współautorem podręcznika dla studentów Chirurgia szczękowo-twarzowa, wydania III i IV, PZWL, Warszawa 1999, 2004.

Główne kierunki jej działalności naukowej związane są z profilem Kliniki i obejmują następujące zagadnienia:

– artropatię stawów skroniowo-żuchwowych,

– proces gojenia złamań kości,

– traumatologię szczękowo-twarzową,

– klinikę nowotworów części twarzowej czaszki,

– badania wybranych parametrów odpornościowych u chorych z rakiem płaskonabłonkowym jamy ustnej.

Wśród wymienionych zagadnień dominujący kierunek badawczy dotyczy procesu gojenia złamań oraz mechanizmów odpornościowych u pacjentów z rakiem jamy ustnej. W tych problemach badawczych Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM w Białymstoku stała się wiodącym ośrodkiem w Polsce, a prowadzone badania mają charakter nowatorski. Badania były i są prowadzone we współpracy z klinicznymi i teoretycznymi zakładami macierzystej Uczelni.

Wyniki badań zostały opublikowane w renomowanych czasopismach polskich, m.in. „Czasopismo Stomatologiczne”, „Polski Merkuriusz Lekarski”, „Polski Przegląd Radiologiczny”, „Otolaryngologia Polska”, „Medycyna Pracy”, „Medycyna Ogólna”, „Nowotwory”, „Polski Przegląd Chirurgiczny”, „Nowa Klinika”, „Roczniki AMB” i zagranicznych, ta-kich jak: „Oral Oncology”, „Immunobiology”, „Cytokine”, „Pathology Oncology Research”, „European Cytokine Network”, „Archivum Immunologiae et Therapiae Experimentalis”, „Journal of CranioMaxillofacial Surgery”.

Wyniki te były również prezentowane na wielospecjalistycznych zjazdach, kongresach krajowych i zagranicznych w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej i plastycznej, onkologii głowy i szyi, immunologii nowotworów oraz chorób metabolicznych kości. Zostały one opublikowane w postaci streszczeń zjazdowych w suplementach uznanych czasopism polskich i zagranicznych.

Wnioski wynikające z badań klinicznych pacjentów z rakiem jamy ustnej były inspiracją do rozpoczęcia wielu nowych kierunków badań.

Za osiągnięcia w działalności badawczej Pani Profesor została wyróżniona nagrodami naukowymi:

– w 1977 oraz w 1980 roku Nagrodami Zespołowymi III Stopnia Rektora Akademii Medycznej w Białymstoku,

– w 1981 roku Nagrodą III stopnia Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego,

– w 1998 i w 2003 roku Nagrodami Zespołowymi I Stopnia Rektora Akademii Medycznej w Białymstoku,

– w 2002 roku Nagrodą Zespołową II Stopnia Rektora Akademii Medycznej w Białymstoku.

Recenzowała 12 rozpraw doktorskich w tym dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny do tytułu „doktora honoris causa”, projekty badawcze uczelniane i zlecone przez KBN. Wielokrotnie przewodniczyła sesjom naukowym podczas sympozjów, kongresów i zjazdów naukowych w Polsce.

Kształcenie młodej kadry

Prof. Zyta Grabowska dotychczas wypromowała 4 doktorów nauk medycznych oraz wszczęła 1 przewód doktorski. Od okresu objęcia kierownictwa Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AMB, tj. od 1996 roku, 5 pracowników uzyskało II stopień specjalizacji z chirurgii szczękowo-twarzowej, 2 z chirurgii stomatologicznej oraz 3 lekarzy jest w trakcie specjalizacji z chirurgii szczękowo-twarzowej wg nowego trybu.

Była kierownikiem specjalizacji pięciu lekarzy specjalizujących się w zakresie chirurgii stomatologicznej i szczękowej. Uczestniczy w komisjach egzaminacyjnych na I i II stopień specjalizacji z chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej.

Działalność dydaktyczna

W ramach obowiązków dydaktycznych Pani Profesor prowadziła ćwiczenia i zlecone wykłady dla studentów IV i V roku Oddziału Stomatologii oraz seminaria ze studentami VI roku Wydz. Lekarskiego. Od 1992 roku prowadzi wykłady dla studentów IV i V roku Oddziału Stomatologii oraz seminaria z propedeutyki stomatologii ze studentami VI roku, a obecnie IV roku Wydz. Lekarskiego. Unowocześniła formę wykładów, wprowadzając prezentację multimedialną. Zorganizowała i przygotowała merytorycznie zajęcia fakultatywne dla studentów V roku stomatologii nt. implantologii stomatologicznej, ćwiczenia z gerostomatologii oraz zajęcia integracyjne z Zakładem Radiologii AMB nt. specyfiki diagnostyki obrazowej głowy i szyi.

W przebiegu swojej pracy zawodowej pełniła i nadal pełni szereg funkcji związanych z dydaktyką.

Za pracę dydaktyczno-wychowawczą wielokrotnie otrzymywała nagrody J.M. Rektora AMB oraz dyplomy uznania.

Działalność usługowa i organizacyjna

Stara się zapewnić sprawne funkcjonowanie Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Poradni Specjalistycznej Chirurgii Szczękowo-Twarzowej oraz Poradni Stomatologicznej pod względem leczenia specjalistycznego.

W działalności usługowej unowocześniła leczenie operacyjne nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki. Wyposażyła salę operacyjną w sprzęt, zestawy i materiały do osteosyntezy stabilnej. Wyposażenie to umożliwiło wprowadzenie metody osteosyntezy stabilnej w leczeniu chirurgicznym skomplikowanych złamań kości, rekonstrukcji ubytków pourazowych i onkologicznych, a także wad rozwojowych części twarzowej czaszki.

Wprowadziła:

– stosowanie wszczepów śródkostnych (implantów) w rehabilitacji narządu żucia oraz rekonstrukcji ubytków pourazowych oraz ubytków po rozległych zabiegach onkologicznych w zakresie części twarzowej czaszki,

– leczenie rozszczepów wyrostka zębodołowego szczęki przy użyciu wolnych przeszczepów kostnych,

– zespołowe leczenie złamań kości oczodołów we współpracy z Kliniką Okulistyki.

Nawiązała współpracę z Zakładami Immunologii, Diagnostyki Biochemicznej, Fizjologii, Katedrą Chemii Analizy i Technologii Leków, Zakładem Patomorfologii Ogólnej AMB oraz kontynuuje istniejącą od kilku lat współpracę z Zakładem Medycyny Nuklearnej.

We współpracy z wymienionymi jednostkami AMB prowadzone są główne kierunki badań naukowych Kliniki.

Udział w towarzystwach naukowych i funkcje pełnione w Uczelni

Prof. Zyta Grabowska od początku swojej pracy zawodowej jest członkiem Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (członek Zarządu). Wraz z zespołem Kliniki czynnie uczestniczy w posiedzeniach naukowych PTS. Od 1995 roku jest członkiem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej. W 2001 powierzono jej funkcję Prezesa tego Towarzystwa. Ponadto jest członkiem Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej i konsultantem wojewódzkim w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej. W macierzystej Uczelni była członkiem Senackiej Komisji ds. Dydaktyki w latach 1995–1996, Prodziekanem Wydziału Lekarskiego ds. Stomatologii od 1996 do 2002 r. (2 kadencje), w tym samym okresie była członkiem Senatu. Aktualnie jest członkiem Senackiej Komisji ds. Klinicznych.

Za dotychczasową pracę zawodową została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem Zasługi RP, Złotą Odznaką Honorową Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

Zarząd i Zespół Redakcyjny składa serdeczne gratulacje Pani Profesor życząc dalszych osiągnięć i tytułów w dziedzinie naukowej.

 Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski wręcza nominację profesor Stanisławie Z. Grabowskiej