Głos Ziemi Urzędowskiej 2003

Domicela Pomykalska-Wośko

Szesnaście Tygodni Kultury Zdrowotnej w Urzędowie – XX Dni Konsultacji Medycznych

Tradycją Towarzystwa Ziemi Urzędowskiej począwszy od 1986 r. stały się Tygodnie Kultury Zdrowotnej. Poprzedzone one były od roku 1983 Dniami Konsultacji Medycznych – tzw. białymi niedzielami.

Nasze Urzędowskie „białe niedziele” mają specyficzny rodzimy charakter. Zaistniały one spontanicznie z inicjatywy dr. Mirosława Bortkiewicza, ówczesnego kierownika Ośrodka Zdrowia w Urzędowie, i dzięki działaniom  prof. Ignacego Wośko, wieloletniego Kierownika Kliniki Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie, któremu udało się skrzyknąć lekarzy pochodzących z Ziemi Urzędowskiej. Jak pisał prof. Ignacy Wośko w artykule Śladami Marcina z Urzędowa zamieszczonym w pierwszym „Głosie Ziemi Urzędowskiej” w 1987 r. – „wszak z Urzędowa pochodzi ponad 50 lekarzy, wielu ze statusem docenta, czy profesora, kilkunastu stomatologów, farmaceutów, ponad 50 pielęgniarek”.

Na hasło „urzędowianie–urzędowianom” z potrzeby serca, niosąc pomoc medyczną swoim krajanom, przyjechało z Polski do Urzędowa ponad 20 lekarzy różnych specjalności. W niedzielę 30 października 1983 r. po raz pierwszy udzielono ponad 500 konsultacji medycznych.

Ludzie potrzebowali naszej pomocy i byli bardzo wdzięczni za nasze Judymowe działanie.

II Dzień Konsultacji Medycznych (2 listopada 1984 r.) – było 18 lekarzy i ambulans rentgenowski. Przyjęto 585 pacjentów.

III Konsultacje (2 listopada 1985 r.) – badało 21 lekarzy, przyjęto 270 chorych.

IV Konsultacje Medyczne (2 listopada 1986 r.) – było 18 lekarzy specjalistów, przyjęto 250 chorych. Jednocześnie został zorganizowany I Tydzień Kultury Zdrowotnej, podczas którego odbyły się wykłady, pogadanki, prelekcje prowadzone przez profesorów i asystentów klinik oraz innych prelegentów na tematy profilaktyki zdrowotnej, walki z alkoholizmem i narkomanią, dbałości o czystość, kulturę i ochronę środowiska, problemów szkodliwości nałogów i wiele innych ważnych zagadnień. W czasie I Tygodnia Kultury Zdrowotnej wygłoszono 15 wykładów.

V Dzień Konsultacji Medycznych (31 października 1987 r.) w ramach II Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Było 15 lekarzy, przebadano 200 chorych, wygłoszono 15 wykładów.

VI Dzień Konsultacji Medycznych (29 października 1988 r.) w ramach III Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Brało udział 16 lekarzy, którzy przebadali 336 chorych, wygłoszono 13 wykładów.

VII Dzień Konsultacji Medycznych (12 listopada 1989 r.) w ramach IV Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Brało udział 15 lekarzy, przyjęto 200 chorych, wygłoszono 14 wykładów.

VIII Dzień Konsultacji Medycznych (10 listopada 1990 r.) w ramach V Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Przyjechało 14 lekarzy, przyjęto 215 chorych. Podczas tego Tygodnia wygłoszono 12 wykładów.

IX Dzień Konsultacji Medycznych (9 listopada 1991 r.) w ramach VI Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Brało udział 8 lekarzy, przyjęto 130 chorych, wygłoszono 16 wykładów.

X Dzień Konsultacji Medycznych (14 listopada 1992 r.) w ramach VII Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Przyjmowało 15 lekarzy, przebadano 200 chorych, wygłoszono 12 wykładów.

XI Dzień Konsultacji Medycznych (14 listopada 1993 r.) w ramach VIII Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Przyjechało 14 lekarzy, przebadano 200 chorych. Odbyły się też badania profilaktyczne w szkołach – przebadano 300 uczniów. Wygłoszono 14 wykładów.

XII Dzień Konsultacji Medycznych (12 listopada 1994 r.) w ramach IX Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Badało 17 lekarzy, przyjęto 223 chorych, wygłoszono 12 wykładów.

XIII Dzień Konsultacji Medycznych (25 listopada 1995 r.). Brało udział 18 lekarzy specjalistów, przyjęto 265 chorych. Podczas XIII Dnia Konsultacji Medycznych zrodził się pomysł utworzenia gabinetu rehabilitacji w Ośrodku Zdrowia w Urzędowie. Autorem tej idei i jej realizatorem był prezes Towarzystwa Ziemi Urzędowskiej prof. Ignacy Wośko. Gabinet został otwarty dnia 8 czerwca 1996 r. podczas Dni Urzędowa.

XIV Dzień Konsultacji Medycznych (9 listopada 1996 r.) w ramach X Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Przyjechało 16 lekarzy, przebadano 265 chorych, wygłoszono 10 wykładów.

XV Dzień Konsultacji Medycznych (15 listopada 1997 r.) w ramach XI Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Przyjechało 15 lekarzy specjalistów i przyjęto 150 chorych. Wygłoszono 14 wykładów.

XVI Dzień Konsultacji Medycznych (14 listopada 1998 r.) w ramach XII Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Przyjechało 13 lekarzy specjalistów, przebadano 125 chorych, wygłoszono 14 wykładów.

XVII Dzień Konsultacji Medycznych (13 listopada 1999 r.) w ramach XIII Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Były badania diagnostyczne w Ośrodku Zdrowia: spirometryczne, ultrasonograficzne, EKG oraz densytometryczne dla wszystkich chętnych. Wykonano 130 badań diagnostycznych, przyjęto 50 pacjentów, wygłoszono 8 wykładów.

XVIII Dzień Konsultacji Medycznych (10 listopada 2000 r.) w ramach XIV Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Badali interniści, ortopedzi dziecięcy i dorosłych oraz niezawodna specjalistka – okulista z Urzędowa. Przyjęto 88 chorych, wygłoszono 8 wykładów.

XIX Dzień Konsultacji Medycznych odbył się w ramach XV Tygodnia Kultury Zdrowotnej (4–11 listopada 2001 r.). Konsultacji udzielało 12 specjalistów. Odbyły się też badania w szkołach: ortopedyczne, stomatologiczne i okulistyczne. Przebadano 215 uczniów, a lekarze specjaliści udzielili porad 207 chorym; łącznie przyjęto 422 osoby. Wygłoszono 15 wykładów.

*    *    *

XVI Tydzień Kultury Zdrowotnej miał miejsce w dniach od 11 do 16 listopada 2002 r.

Rozpoczął się 11 listopada uroczystą mszą św. za ojczyznę w 84. rocznicę odzyskania niepodległości Polski. Po mszy św. młodzież, poczty sztandarowe, Ochotnicza Straż Pożarna, organizacje kombatanckie, przedstawiciele władz samorządu lokalnego i społeczność Urzędowa wzięli udział w uroczystym pochodzie i złożyli kwiaty pod pomnikami Józefa Piłsudskiego i Orląt Lwowskich na historycznych wałach urzędowskich.

Zgodnie z dziesięcioletnią tradycją w uroczystościach niepodległościowych wzięli udział członkowie Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich z prezesem prof. Władysławem Stążką na czele. Przybyła 12-osobowa delegacja lwowiaków ze swoim sztandarem. Udział Towarzystwa w Urzędowskich obchodach Święta Niepodległości stał się okazją do uroczystego spotkania podsumowującego 10-lecie współpracy z Towarzystwem Ziemi Urzędowskiej. Prof. Władysław Stążka wspomniał o pierwszym pobycie lwowiaków w Urzędowie na zaproszenie prof. Wośko w dniu 11 lis-topada 1993 r. Z wielką satysfakcją trzeba podkreślić chwalebną decyzję Zespołu Szkół w Urzędowie o przyjęciu jako patrona szkoły Orląt Lwowskich. To imię szkoły związane jest z historią Urzędowa. Na pamiątkę udziału żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej w walkach z Ukraińcami o Lwów w listopadzie 1918 r. nauczyciele urzędowskiej Jagiellonki pod kierownictwem Leopolda Warchałowskiego wybudowali w 1926 r. pomnik na historycznych wałach. Na pomniku widnieje napis: „Orlętom – Dzieciom – Bohaterom poległym w roku 1918/19 w walkach o polskość Lwowa i niepodległość Ojczyzny”.

W dalszej części programu były występy artystyczne w wykonaniu zespołu Gminnego Ośrodka Kultury związane z 84. rocznicą odzyskania niepodległości Polski. Po uroczystej akademii wójt gminy Jan Woźniak otworzył XVI Tydzień Kultury Zdrowotnej. Na wstępie dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury w Lublinie mgr Józef Obroślak, uczestniczący po raz pierwszy w tej imprezie, powitał serdecznie i pozdrowił wszystkich mieszkańców Urzędowa. Powiedział on, że wiele słyszał o naszym historycznym grodzie, a teraz zapoznaje się z działalnością Towarzystwa Ziemi Urzędowskiej. Znalazłszy się tu, wśród nas, wypowiedział słowa: „... a to Polska właśnie”. Następnie wiceprezes Towarzystwa Ziemi Urzędowskiej Tomasz Wyka omówił program XVI Tygodnia Kultury Zdrowotnej. Dr Domicela Pomykalska-Wośko przekazała wójtowi gminy panu Woźniakowi uchwałę Rady Miasta Lublina z dnia 10 października 2002 r., nadającą imię prof. Ignacego Wośki ulicy w Lublinie (w dzielnicy Węglin, w rejonie ulic Feliksa Skubiszewskiego i Jana Turczynowicza) za zasługi dla miasta Lublina i Lubelszczyzny. Z satysfakcją trzeba dodać, że w tej dzielnicy są już ulice siedmiu zasłużonych profesorów Akademii Medycznej: Tadeusza Krwawicza, Stanisława Piątkowskiego, Feliksa Skubiszewskiego, Witolda Klepackiego, Tadeusza Jacyny-Onyszkiewicza, Mieczysława Stelmasiaka, Hieronima Jawłowskiego. Przybyła teraz ulica imienia profesora Ignacego Wośki – organizatora i twórcy Kliniki Ortopedii Dziecięcej.

Zgodnie z programem dr Domicela Pomykalska-Wośko przedstawiła referat wygłoszony podczas III Sejmiku Ekologicznego Towarzystw Regionalnych w Fajsławicach  27 września 2002 r. nt. Ochrona środowiska i zdrowia człowieka w działalności Towarzystwa Ziemi Urzędowskiej. Na zakończenie tego dnia dyrektor Muzeum Wsi Lubelskiej dr inż. Mieczysław Kseniak dokonał prezentacji kolekcji cennych eksponatów z Urzędowa znajdujących się w Muzeum Wsi Lubelskiej na Sławinku. Wśród tych eksponatów prezentował obraz św. Otylii patronki Urzędowa, która jest lekarką od bólu głowy i gardła oraz chorób oczu.

12 listopada, w drugim dniu Tygodnia Kultury Zdrowotnej, lek. stom. Ewa Dymek, specjalista periodontolog, omówiła w przystępny sposób problemy związane z chorobami przyzębia i higieną jamy ustnej. Inż. Eugeniusz Hańczyn i inż. Edmund Kazimierczak z Okręgowego Inspektoratu Pracy zapoznali uczestników spotkania z informacjami z zakresu higieny i bezpieczeństwa pracy w rolnictwie i małych zakładach pracy.

Tradycyjnie już, w środę 13 listopada, odbył się Dzień Młodzieży. W tym dniu młodzież jest zapoznawana z problemami dotyczącymi wchodzenia w dorosłe życie i zagrożeniami jakie ten proces ze sobą niesie, ze szczególnym uwzględnieniem problemu alkoholizmu. Tegoroczne spotkanie rozpoczęło się o godz. 14 konkursem plastycznym pt. „Zdrowa rodzina – to trzeźwa rodzina”.

W konkursie wzięło udział 36 osób. W godz. 16–17 odbył się koncert zespołów działających w Gminnym Ośrodku Kultury adresowany do uczestników spotkania integracyjnego Klubów Abstynenta „Animus” – Poniatowa i „Płomyk” – Urzędów. Wszyscy zainteresowani mogli zasięgnąć porad dla osób uzależnionych i współuzależnionych, których udzielała mgr Jadwiga Kuśnierska – psycholog z Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lublinie.

Kolejnym punktem Dnia Młodzieży była prelekcja mgr Jadwigi Kuśnierskiej Jak być dobrym dzieckiem i dobrym rodzicem w wychowaniu bez przemocy, w której poruszyła kwestię relacji zachodzących pomiędzy rodzicami a dziećmi w trudnym okresie dorastania. Współczesne wyzwania ekologiczne – brzmiał tytuł wykładu jaki skierował do młodzieży mgr Marek Kruk, zwracając uwagę na wychowanie dzieci w poszanowaniu przyrody i środowiska, w którym żyjemy.

Dnia 14 listopada przed południem ortopedzi z Kliniki Ortopedii Dziecięcej, kierowanej przez prof. Tomasza Karskiego, dr medycyny Marta Tarczyńska-Osiniak i dr Jacek Madej przeprowadzili badania dzieci w Szkole Podstawowej w Leszczynie. Przebadano tam 90 dzieci, stwierdzając 10% przypadków patologicznych, wymagających leczenia czy też ćwiczeń korekcyjnych, które winny być prowadzone w gabinecie rehabilitacyjnym w Urzędowie. Po południu w Gminnym Ośrodku Kultury odbył się Dzień Pszczelarstwa. Mgr Mirosław Worobik z Technikum Pszczelarstwa z Pszczelej Woli w bardzo ciekawy sposób omówił Słodkie tematy związane z hodowlą pszczół oraz różnymi produktami pszczelarskimi. Podkreślił wielką wartość miodu nie tylko jako produktu spożywczego, ale również jako lekarstwa pomagającego w wielu stanach chorobowych. Na specjalnym stoisku uczniowie Technikum Pszczelarstwa oferowali wyroby z wosku i kitu pszczelego oraz różne miody.

Następnie wójt gminy mgr Jan Woźniak omówił działania gminy Urzędów związane z ochroną środowiska:

I. Gospodarka wodno-ściekowa – rozwój kanalizacji, budowa przydomowych oczyszczalni.

II. Ochrona powietrza – działania gminy związane z budową gazociągu.

III. Gospodarka odpadami – utrzymanie porządku i czystości.

Dnia 15 listopada, w piątym dniu XVI Tygodnia Kultury Zdrowotnej, prof. dr hab. med. Zyta Grabowska wygłosiła wykład Nowotwory części twarzowej czaszki.  Przedstawiła różnorodność nowotworów części twarzowej czaszki wraz z ich leczeniem, podkreślając wzrastającą zachorowalność. Prof. Grabowska, nasza krajanka, jest kierownikiem Kliniki Chirurgii Szczękowej Akademii Medycznej w Białymstoku

i specjalnie na tę okazję przyjechała do Urzędowa. Trzeba wspomnieć, że jest ona organizatorem Światowego Kongresu Chirurgów Szczękowych w Białymstoku w maju 2003 r.

Dnia 16 listopada, w ostatnim dniu Tygodnia Kultury Zdrowotnej, o godz. 9 odbyło się spotkanie w sali Gminnego Ośrodka Kultury. Dr med. Domicela Pomykalska-Wośko przedstawiła historię poprzednich dwudziestu Dni Konsultacji Medycznych. Następnie dr Krystyna Jóźwiakowska pediatra-alergolog przedstawiła epidemiologię chorób atopowych dzieci – alergię pokarmową. Bardzo ciekawe zagadnienie ze względu na wzrastającą zachorowalność na choroby alergiczne. Po jej wystąpieniu lek. med. Krzysztof Patyra – onkolog-radioterapeuta z Katedry i Zakładu Onkologii Akademii Medycznej w Lublinie wygłosił akademicki wykład Najczęstsze nowotwory w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem raka płuc i nowotworów narządu rodnego. W sposób bardzo przystępny, ale i naukowy, przedstawił problemy tak ważne ze względu na coraz częściej występujące zachorowania. Omówił też terapię chorób nowotworowych. Po wykładach odbyły się jubileuszowe XX Konsultacje Medyczne.

W XX Konsultacjach Medycznych, w dniu 16 listopada 2002 r., wzięło udział 14 lekarzy:

1) dr med. Alina Bogacz – ortopeda z Kliniki Ortopedii Akademii Medycznej w Lublinie,

2) dr med. Jacek Madej – ortopeda z Kliniki Ortopedii Dziecięcej Akademii Medycznej w Lublinie,

3) dr med. Ewa Gałkowska – adj. Kliniki Chirurgii Stomatologicznej Szczękowo-Twarzowej,

4) dr med. Stanisław Stanios – specjalista otolaryngolog z Kliniki Otolaryngologii Dziecięcej,

5) dr med. Ryszard Patyra – specjalista onkolog,

  6) lek. med. Krzysztof Patyra – onkolog-radioterapeuta,

  7) dr med. Zbigniew Łastowski – specjalista chorób wewnętrznych,

  8) dr med. Krystyna Jóźwiakowska – pediatra-alergolog,

  9) dr med. Witold Komarnicki – specjalista chirurg,

10) dr med. Ryszard Jóźwiakowski – specjalista chirurg,

11) lek. med. Piotr Dąbrowski,

12) lek. med. Iwona Majewska,

13) lek. stom. Monika Błażewicz,

14) dr med. Domicela Pomykalska-Wośko – specjalista chorób oczu.

Z satysfakcją chciałam podkreślić, że mogłam uczestniczyć w Urzędowskich Konsultacjach Medycznych rokrocznie od pierwszych w 1983 roku do jubileuszowych tegorocznych.

W czasie XX Konsultacji Medycznych podczas XVI Tygodnia Kultury Zdrowotnej zbadano 173 chorych. W Szkole Podstawowej w Leszczynie dr med. Marta Tarczyńska-Osiniak oraz dr med. Jacek Madej przebadali 90 uczniów. Razem przyjęto 263 osoby. Po zakończeniu badań konsultacyjnych podziękowano uczestnikom uroczystym obiadem, podczas którego wręczono wszystkim biorącym udział w XX Konsultacjach Medycznych listy dziękczynno-gratulacyjne – oto słowa w nich zawarte: „Udział w Konsultacjach Medycznych świadczy o darze serca w trosce o zdrowie chorego”.

W związku z 10-leciem współpracy z Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich XVI Tygodniowi Kultury Zdrowotnej towarzyszyła wystawa fotografii artystycznej Lwowa i Kresów Wschodnich regionalisty z Ryk Tadeusza Budziaka.

W ciągu dwudziestu lat Konsultacji Medycznych przebadano ponad 6 000 chorych oraz ok. 800 uczniów w szkołach. Podczas szesnastu Tygodni Kultury Zdrowotnej wygłoszono ponad 200 wykładów, których wysłuchało ok. 14 000 słuchaczy. Jest to bogaty plon naszej działalności lekarskiej dla społeczności Ziemi Urzędowskiej.

Fot.:

Obchody 84. rocznicy odzyskania niepodległości Polski. Fot. L. Dudziński 

Uczestnicy Dnia Konsultacji Medycznych na odprawie przed badaniem pacjentów. Fot. L. Dudziński

Stoisko z wyrobami pszczelarskimi. Fot. M. Ciosmak

Prezentacja kosmetyków Oriflame wykonanych na bazie miodu i naczyń firmy Tupperware. Fot. M. Ciosmak

Specjalista onkolog lek. med. Krzysztof Patyra podczas wykładu na temat nowotworów płuc i narządów rodnych kobiet. Fot. M. Ciosmak