Głos Ziemi Urzędowskiej 2002

Krzysztof Witek

Ochotnicza Straż Pożarna w Urzędowie

 Ochotnicza Straż Pożarna w Urzędowie powstała w 1906 r. Wtedy też utworzono ,,Towarzystwo Straży Ogniowej Ochotniczej w Urzędowie”. Wśród założycieli byli: Aleksander Goliński, Błażej Dzikowski, Leon Hempel, Henryk Więckowski, Franciszek Surdacki, Antoni Gruchalski, Kazimierz Wojtuszkiewicz i Ignacy Gładkowski.

Pierwszym naczelnikiem został Aleksander Goliński, a prezesem Błażej Dzikowski.

Członkowie straży własnymi siłami wybudowali remizę, gromadzili fundusze na zakup sprzętu, organizowali życie społeczno-kulturalne.

W latach dwudziestych strażacy urzędowscy dysponowali sikawką jednodźwigniową ręczną, hydroforem ręcznym, wozem pogotowia, dwoma beczkowozami dwukołowymi o pojemności 300 litrów każdy i około 150 mb. węża gaśniczego. Do dyspozycji OSP były 4 pary koni. Alarm na wypadek pożaru ogłaszany był przez bicie w dzwony kościelne. Konie puszczone luzem wraz z zaprzęgami same przybiegały na głos alarmu pod remizę strażacką. Podczas jazdy do pożaru używano trąbki. W latach 30-tych, przy czynnym poparciu całego społeczeństwa Urzędowa, wybudowano Dom Ludowy, w którym znalazła miejsce nowa remiza. Jednostka otrzymała też Sztandar (10 września 1933 r.).

Po wybuchu II wojny światowej nie zmobilizowani strażacy nakazem gminy powołani zostali do służby strażackiej. Komendantem tej 40-osobowej grupy został Józef Wójcicki.

Została ona rozwiązana po wkroczeniu Niemców do Urzędowa. Burmistrz administracji niemieckiej zobowiązał Józefa Wójcickiego do objęcia funkcji naczelnika OSP.

Przez cały okres okupacji druhowie OSP pełnili warty – nieprzerwanie przez całą dobę – w sile 9 druhów i jednej pary koni w dzień, i dwóch w nocy.

Po zakończeniu wojny przystąpiono do reaktywowania OSP. Zmieniło się wówczas wyposażenie w sprzęt strażacki. Konie zastąpione zostały przez samochody. Pierwszym, jakim jeżdżono do pożaru był Dodge z demobilu. Później zastąpił go Star-25, a obecnie jednostka dysponuje Jelczem w wersji GCBA 6/32 z kompletnym wyposażeniem oraz samochodem LGM Lublin.

W 1960 r. jako pierwsze w powiecie utworzone zostały Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze – żeńska i męska, które należały do wyróżniających się w zawodach sportowo-pożarniczych w kraju. W 1975 r. męska drużyna pożarnicza zajęła I miejsce w Turnieju Wiedzy Pożarniczej szczebla wojewódzkiego, a drużyna żeńska – II miejsce na Krajowych Zawodach Pożarniczych w Łodzi w 1976 r.

Wielu wychowanków tych drużyn zostało zawodowymi strażakami.

W 1992 r. urzędowscy strażacy brali udział w akcji gaszenia pożaru lasu w Kuźni Raciborskiej, a w 1994 r. OSP Urzędów została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

OSP w Urzędowie, zawiązana w 1906 r., była jedną z pierwszych organizacji strażackich na terenie byłego powiatu janowskiego.

Prezesami byli:
1. Błażej Dzikowski               1906–1912 r.
2. Franciszek Barwa              1912–1930 r.
3. Tadeusz Kuśmiderski         1930–1934 r.
4. Hipolit Mazurkiewicz          1934–1948 r.
5. Adolf Pomykalski               1948–1957 r.
6. Stanisław Adamski             1957–1960 r.
7. Zygmunt Witek                  1960–2000 r.

Naczelnikami straży byli:
1. Aleksander Goliński          1906–1912 r.
2. Błażej Dzikowski              1912–?
3. Franciszek Surdacki          ?–1917 r.
4. Robert Bijasiewicz           1917–1925 r.
5. Czesław Gajewski           1925–1927 r.
6. Edward Cieślicki             1927–1939 r.
7. Józef Wójcicki                1939–1946 r.
8. Edward Cieślicki             1946–1989 r.
9. Aleksander Rolla             1989–1996 r.
10. Tomasz Plichta              od 1996 r.

Obecny skład Zarządu OSP Urzędów wybrany w 2000 r. stanowią:
1. Prezes Honorowy – Zygmunt Witek
2. Prezes – Krzysztof Witek
3. Wiceprezes – Antoni Kuśmiderski
4. Naczelnik – Tomasz Plichta
5. Gospodarz – Tadeusz Różycki
6. Skarbnik – Józef Mazik
7. Sekretarz – Józef Kasiak
8. Opiekun MDP – Paweł Wośko.
9. Członek Zarządu – Adam Cieślicki
10. Członek Zarządu – Włodzimierz Tomaszewski
11. Kronikarz – Kazimierz Bral.

OSP tworzy grupa ogółem 144 osób, w tym: 100 osób stanowią członkowie czynni, reszta to reprezentacja MDP – 17 dziewcząt  i 27 chłopców.

OSP w Urzędowie obecnie posiada:

– ogrzewane zaplecze garażowo-warsztatowe o pow. 170 m2 z dostatecznym wyposażeniem technicznym,

– samochód pożarniczy Jelcz GCBA 6/32 o standardowym wyposażeniu,

– samochód pożarniczy LGM 8 o standardowym wyposażeniu,

– wyposażenie dodatkowe: siekiero-łom, motopompę szlamową, motopompę pływającą, nożyco-rozpierak Lukas, jak również pilarkę spalinową do drewna,

– ubrania ochronne i uzbrojenie osobiste w wystarczających ilościach.

Pojazdy pożarnicze wyposażone są w środki łączności radiowej, a strażnica oprócz syreny alarmowej uruchamianej tradycyjnie, posiada również urządzenie selektywnego alarmowania.

Działalność kulturalna

I. Orkiestra dęta – założona w 1912 r.

Aktualny stan osobowy orkiestry – 30 osób dorosłych i 7 uczniów, członków MDP. Kapelmistrzem jest druh Tadeusz Sabeł. Orkiestra swoimi występami uświetnia liczne uroczystości kościelne i państwowe na terenie gminy i powiatu. Uczestniczy w Wojewódzkich Przeglądach Orkiestr Dętych.

II. Chór męski – założony w 1975 r.

Liczebność chóru – 26 osób. Kierownictwo chóru: Czesław Niećko, obecnie Jan Kowal. Zespół swoimi występami uświetnia uroczystości strażackie, kościelne i państwowe. Posiada w swym repertuarze pieśni patriotyczne, kościelne, wojskowe i strażackie.

III. Amatorski Zespół Teatralny działający w okresie od 1974 do 1980 r.

W swej działalności skupiał ok. 20 druhów MDP. Zespół przygotował i wystawił sztukę Macieja Potockiego „We dwoje nad rzeką” i Jerzego Górzańskiego „Prosimy nie regulować odbiorników”. Sztuki wystawiane były wielokrotnie dla mieszkańców Urzędowa i okolic. W 1975 r. w Jordanowie na Przeglądzie Zespołów Amatorskich OSP Polski Południowej zespół nasz reprezentował województwo lubelskie. Ponadto występował on w Tarnobrzegu, Tarnogrodzie, Kraśniku i Kurowie w czasie Sejmików Wiejskich Zespołów Teatralnych.

W 1976 r. uczestniczył w Przeglądzie Zespołów Teatralnych w Paczkowie.

IV. Izba tradycji

Izba tradycji to jednocześnie świetlica OSP, miejsce spotkań młodzieży i dorosłych członków OSP o powierzchni 26 m2. Posiadane eksponaty to:

– sztandar OSP z 1933 r.,

– wiele fotografii dokumentujących działalność OSP – najstarsze z 1908 r.,

– liczne dyplomy, proporce, puchary i dokumenty pisane począwszy od 1918 r. oraz Kronika OSP.

V. Kronika OSP

Kronika OSP liczy obecnie trzy albumy. Prowadzenie jej zapoczątkowano w latach 70-tych. Obrazuje ona działalność OSP od chwili jej założenia do dnia dzisiejszego. Kronikę napisali druh Ryszard Łagoda i Kazimierz Bral – obecny jej kronikarz, na podstawie materiałów z okresu międzywojennego, zdjęć i publikacji prasowych oraz przekazów ustnych byłych i obecnych członków OSP.

OSP Urzędów, 1908 r.

Strażacy urzędowscy w 1938 r.

OSP Urzędów, 1965 r.

Zarząd OSP Urzędów, 2001 r. 
Ze Złotym Znakiem Związku na szyi Zygmunt Witek prezes OSP w latach 1960–2000, obecnie Honorowy Prezes OSP

Chór i orkiestra